Architektura - Parafia p.w. św. Stanisława B.M. w Ręcznie

Architektura kościoła


Plan

Kościół orientowany, jednonawowy z nieznacznie węższym prezbiterium, zamkniętym prostą ścianą, przedłużony na osi o zakrystie. Po bokach prezbiterium dwie kaplice, nadające całości plan krzyża greckiego. W narożniku między południową ścianą nawy, a zachodnią ścianą kaplicy południowej dobudowany aneks mieszczący zejście do krypty. Narożniki świątyni oskarpowane. Wejście główne znajduje się w elewacji zachodniej korpusu nawowego natomiast boczne w elewacji południowej przy narożniku południowo-zachodnim korpusu nawowego. Dodatkowe wejście w zachodniej ścianie kaplicy północnej. Wejście do zakrystii umieszczono w jej południowej ścianie. Budynek podpiwniczony we wschodniej części prezbiterium i pod kaplicą południową.

Bryła

Korpus nawowy z  wyższą od niego zachodnią, oskarpowaną, kurtynową fasadą. Wschodnie naroża prezbiterium i zakrystii oskarpowane. Nawa i prezbiterium równej wysokości, kaplice i zakrystia niższe. Nawa i prezbiterium przykryte wspólnym, dwuspadowym dachem z trzecią połacią nad zamknięciem prezbiterium. Kaplice, przykryte dachami dwuspadowymi z naczółkami, zakrystia zwieńczona dachem trójspadowym. W narożu kaplicy i korpusu nawowego znajduje się niski aneks  kryty dachem dwuspadowym.

Elewacja zachodnia

Fasada jednoosiowa, o dwóch kondygnacjach oddzielonych gzymsem w postaci prostej listwy. Naroża ujęte w ukośne skarpy obłożone blachą ocynkowaną. Fasada jest podmurowana w przyziemiu  mieści prostokątny, zwieńczony półkoliście otwór głównego wejścia do kościoła ujęty w profilowaną opaskę. Drzwi są nowe o konstrukcji płycinowej, dwuskrzydłowe, zawieszone bez ościeżnic na zawiasach pasowych, zwieńczone półkoliście z nadświetlem. Po bokach drzwi, dwie płyty pamiątkowe, lewa, marmurowa z napisem: „W Hołdzie / Obrońcom tej ziemi / I żołnierzom / Armii krajowej / Oddziałowi „Burza” i „25 PP” / Poległym / W walce z okupantem / W latach 1939-1945 / Kolegom i ofiarnym mieszkańcom / D-ca oddziału „Burza” / Stanisław Karliński / Ręczno 1989r.”. Obok którego wyryto krzyż z napisem „Bóg / Honor / Ojczyzna”. Po prawej wmurowana granitowa, płyta  nagrobna, silnie zniszczona, z rytem czaszki i napisem: "Tu leży W. Hiero/ nim Trepka żył/ Lat 77. Umarł/ Dnia 14 Marca 1815/ prosi o westchnienie".
 W drugiej kondygnacji umieszczona została, zwieńczona odcinkowo, prostokątna przeszklona wnęka z analogicznie ukształtowaną opaską. Mieści ona obraz przedstawiający Św. Stanisława. Ścianę wieńczy profilowany i wydatny gzyms. Ponad nim szczyt dwukondygnacyjny. Partia dolna ujęta po bokach w płaskie lizeny, zwieńczona  profilowanym gzymsem z fryzem kostkowym. Środek mieści półkolisty otwór okienny ujęty w profilowaną opaskę będący doświetleniem poddasza. Górna partia szczytu, zwieńczona podtrzymywanym przez lizeny tympanonem, ujętym w profilowaną opaskę. Środkowa partia fasady i gzyms, tynkowane na gładko, partie boczne, pokryte płukanymi, drobnymi kamieniami.

Elewacja południowa

Elewacja dwukondygnacyjna i podzielona symetrycznie trzema lizenami. Narożnik zachodni ujęty w skośną skarpę, przy której znajduje się prostokątny otwór wejściowy. Nowe płycinowe drzwi są zawieszone bez ościeżnic na zawiasach pasowych. W drugiej kondygnacji oddzielonej płaskim występem trzy okna prostokątne, zamknięte odcinkowo. Ścianę wieńczy profilowany gzyms. Prezbiterium niemal w całości przesłania ściana kaplicy z okulusem na osi, ponad którym profilowany  gzyms oddziela szczyt z dwoma kolistymi wietrznikami. Całość przykryta naczółkowym dachem. Południowo-wschodni narożnik prezbiterium z prostokątnym, zamkniętym półkoliście otworem okiennym wsparty jest trójskokową skarpą. Dostawiona od wschodu zakrystia jest niższa od całości, posiada prostokątny otwór wejściowy. Drzwi nowe, płycinowe zawieszone na ościeżnicy drewnianej i zawiasach kątowych. Ścianę wschodnią zakrystii wspiera trójskokowa skarpa.

Elewacja północna

O wyglądzie zbliżonym do elewacji południowej, jednak bez otworów drzwiowych w ścianach zakrystii i nawy, oraz bez okulusa i wietrzników w ścianie kaplicy.

Elewacja wschodnia

Prezbiterium, w dolnej części przesłonięta przez zakrystię, ujęte po bokach wschodnimi ścianami kaplic. Na osi zakrystii prostokątne, półkoliście zamknięte okno. Naroża prezbiterium i zakrystii wsparte trójskokowymi skarpami. W ścianie kaplicy południowej okulus, w kaplicy północnej niewielkie, prostokątne okienko zamknięte od góry odcinkowo. Elewacja otynkowana na gładko.

Materiały i konstrukcja

Fundamenty murowane z miejscowego kamienia na zaprawie wapiennej. Ściany w większości z analogicznego materiału oraz cegły pełnej, obustronnie pokryte tynkiem wapiennym i cementowym w większości zatartym na gładko. Ściany malowane farbami emulsyjnymi, klejowymi i olejnymi. Sklepienia kolebkowe z lunetami, nad nawą i kaplicą północną z miejscowego, łamanego kamienia wapiennego, nad kaplicą południową z pełnej cegły ceramicznej, na zaprawie wapiennej pokryte tynkiem wapiennym. Sklepienie nad kryptą z cegły ceramicznej pełnej łączonej zaprawą wapienną z pozostałościami wyprawy tynkowej w spoinach. Stropy nad nawą i zakrystią drewniane, belkowanie z podsufitką tynkowane na gładko tynkiem wapiennym, pokryte farbami klejowymi. Drewniana, więźba dachowa krokwiowo-jętkowa z podwójną ścianką stolcową. Dachy przykryte blachą ocynkowaną, płaską na rąbek, za wyjątkiem zakrystii pokrytej blachą trapezową. W krypcie podłoga w formie, wylewki betonowej, w kościele płytki ceramiczne na wylewce betonowej, w zakrystii i na chórze muzycznym podłoga drewniana z desek. Schody na chór muzyczny stalowe, kręcone, o stopniach wspartych na filarze środkowym. Stopnie do krypty betonowe. Schody między prezbiterium a kaplicą południową betonowe, pokryte terakotą, podobnie pierwszy stopień schodów wewnątrz prezbiterium, pozostałe stopnie z piaskowca.